Dampak Teknologi Digital Terhadap Eksistensi Kearifan Lokal Masyarakat Kampung Adat Cireundeu ─ KEL F3

Kampung adat Cireundeu nyaéta hiji kampung nu ayana di lamping Gunung Kunci, Gunung Ciménténg jeung Gunung Gajahlangu. Sacara administratif mah perenahna téh di Kalurahan Leuwigajah, kacamatan Cimahi Selatan, Kota Cimahi. Teu jauh ti Tempat Pembuangan Akhir (TPA) Leuwigajah.

Istilah Cireundeu diwangun ku dua kecap, nyaéta ci (cai) jeung reundeu nyaéta ngaran hiji daun nu ayana di leuweung sarta bisa dilalab jiga daun sampeu.  

Secara fisik, Cireundeu teu béda jauh jeung kampung biasa. Utamana dina segi wangunan imah-imah pendudukna. Di antarana maké hateup tina kenténg, batana ditémbok, jandélana tina kaca, jeung méh sakabéh pendudukna geus miboga alat éléktronik saperti tipi, radio, kaasup hp. Tapi ku lantaran kukuh dina ngagem tradisi karuhun, ieu kampung dijadikeun sacara de facto jadi kampung adat. Lolobana masarakat Cireundeu masih ngagem ajaran Agama Jawa Sunda nu dibawa ku Pangeran Madrais ti Cigugur, Kuningan.

Masarakat Kampung Adat Cireundeu miboga kayakinan ti karuhun Sunda yén maranéhna teu meunang ngadahar sangu. Aya kapercayaan yén anu ngarempak kana aturan éta bakal langsung maot. Jadi lamun masarakatna bener-bener rék ngagem éta kayakinan ti karuhun kudu bener-bener maluruh ngagemna, tong satengah-satengah.

Kampung Adat Cireundeu dikenal kalayan kearifan lokalna, nyaéta rasi. Salian ti rasi, ciri khas séjén anu dipibanda ku masyarakat adat Cireundeu nyaéta kepercayaan maranéhanana, nyaéta Page 2 Sunda Wiwitan. 

Masyarakat adat Cireundeu ngajaga pisan kepercayaan, kabudayaan, sarta adat istiadatna. Maranéhanana ngagaduhan prinsip “Ngindung Ka Waktu, Mibapa Ka Jaman.” Arti “Ngindung Ka Waktu” nyaéta urang salaku warga kampung adat mibanda cara, ciri, jeung keyakinan masing-masing. Sedengkeun “Mibapa Ka Jaman” ngandung harti yén masyarakat Kampung Adat Cireundeu henteu ngalawan parobahan zaman, tapi nuturkeunana, saperti ayana teknologi, televisi, alat komunikasi sapertos hand phone, jeung penerangan. 

Masyarakat ieu gaduh konsep kampung adat anu salawasna diinget ti jaman baheula. Pengolahan singkong jadi rasi parantos dilakukeun ku masyarakat Kampung Adat Cireundeu salami kurang langkung 85 taun. Hal ieu ngajadikeun aranjeunna mandiri dina hal pangan. Kahidupan di dieu tiasa dianggap henteu kapangaruhan ku gejolak ékonomi-sosial, utamana ngeunaan fluktuasi harga beras.

Unggal bulan Sura, bale-bale ieu bakal dipaké pikeun nggelar pertunjukan wayang golek. Tradisi ieu mangrupikeun bentuk syukur ka Sang Maha Pencipta, atas sagala kenikmatan anu parantos ditampi.

numutkeun Gorys Kerap dina Otto Soemarwoto (1998:35), dampak nyaéta pangaruh anu kuat ti hiji jalma atawa kelompok dina ngalaksanakeun tugas jeung kedudukanna nurutkeun statusna di masarakat. Dampak ieu tiasa nyababkeun parobahan, boh positif boh negatif. 

Muhamad Danuri (2019:119) nyebutkeun yén teknologi digital téh mangrupa teknologi informasi anu leuwih ngutamakeun palaksanaan kagiatan sacara komputer atawa digital tibatan ngandelkeun tenaga manusa. Teknologi ieu cenderung ka sistem operasional anu otomatis jeung canggih, ogé nganggo sistem komputerisasi atawa format anu tiasa dibaca ku komputer. Dasarna, teknologi digital téh sistem anu ngitung kalayan gancang sarta ngolah sagala bentuk informasi salaku nilai-nilai numeris.

ti penjelasan di luhur, tiasa disimpulkeun yén dampak teknologi digital téh hasil tina integrasi teknologi dina kahirupan sapopoe anu mawa parobahan signifikan dina cara urang hirup jeung berinteraksi.

Numutkeun Bapak Yadi, pengurus kampung adat Cireundeu, sadaya jinis teknologi digital parantos asup ka kampung éta. Aya dampak na sapertos Sopan Santun Anu Menurun saur Bapak Yadi, barudak jaman ayeuna sering disebut "generasi tungkul". Ieu disababkeun ku loba barudak anu fokus kana hp. Béda sareng barudak jaman baheula anu langsung nyaut nalika digeroan ku kolot, barudak ayeuna cenderung pokus kana hp sareng henteu langsung ngajawab.

Ngajaga kearifan lokal di Kampung Adat Cireundeu dina jaman teknologi digital tiasa dilakukeun ngaliwatan sababaraha cara. Salah sahiji cara nyaéta ngadakeun workshop jeung palatihan pikeun generasi muda, supados maranéhna ngarti nilai-nilai budaya lokal. Salain ti éta, média sosial tiasa dimanfaatkeun pikeun ngabagi carita jeung tradisi kampung, narik perhatian anu leuwih lega sarta ngedukasi masarakat ngeunaan kekayaan budaya éta.

Salain ti éta, kolaborasi jeung teknologi pisan penting, sapertos ngembangkeun aplikasi atawa website anu nampilkeun budaya, seni, jeung adat istiadat lokal. Nyelenggarakeun festival budaya anu ngagabungkeun tradisi jeung elemen modern ogé tiasa narik minat masarakat. Ngadorong pangembangan ékonomi kreatif ngaliwatan produk kerajinan jeung kadaharan khas anu dipasarkeun sacara online bakal nguatkeun identitas budaya samentawis ningkatkeun perekonomian, sangkan kearifan lokal tetep hirup jeung relevan.

Tim Pangarang :

1. Ayesa .K (paragraf 1-2, https://cimahikota.go.id/index.php/artikel/detail/1139-mengenal-kampung-adat-cireundeu)

2. Satria .K (paragraf 3-4)

3. Raisha .S (paragraf 5-6)

4. Bunga .D (paragraf 7-8)